ماده 41- به منظور تأمين مشاركت هر چه وسيعتر مهندسان در انتظام امور حرفهاي خود و تحققا اهداف قانون در سطح كشور سازماني تحت عنوان «سازمان نظام مهندسي ساختمان» تشكيل ميشود.
اركان سازمان متشكل است از «نظام مهندسي استان» «هيأت عمومي» «شوراي مركزي» «رييس سازمان» و «شوراي انتظامي نظام مهندسي».
ماده 42 – سازمان و نظام مهندسي استانها داراي شخصيت حقوقي مستقل و غير انتظامي بوده و تابع قوانين و مقررات عمومي حاكم بر مؤسسات غيرانتفاعي ميباشند.
ماده 43- براي تشكيل نظام مهندسي استان وجود حداقل (50) داوطلب عضويت از بين مهندسان مقيم حوزه آن استان كه واجد شرايط مقرر در ماده (6) قانون و تبصرههاي آن باشند.
تبصره- عضويت اشخاص حقوقي شاغل به كار مهندسي در رشتههاي اصلي و اشخاص حقيقي در رشتههاي مرتبط در نظام مهندسي استان بلامانع است ولي در مجامع عمومي فقط اشخاص حقيقي عضو، حق رأي دارند.
ماده 44- عضويت در نظام مهندسي استان مستلزم احراز شرايط و انجام ترتيبات زير است:
الف ) دارا بودن مدرك كارشناسي يا بالاتر در يكي از رشتههاي اصلي يا رشتههاي مرتبط.
ب) متولد آن استان بوده و يا حداقل شش ماه ممتد قبل از تسليم درخواست عضويت، در حوزه استان مقيم باشد، به طوري كه فعاليت حرفهاي وي در آن استان متمركز بوده و اقامت غالب وي در آن استان باشد.
پ) نداشتن محكوميت قطعي به محروميت از اشتغال به كار در هنگام تقاضاي عضويت.
ت) دادن تعهد نسبت به انجام وظايفي كه از طريق نظام مهندسي استان يا شوراي مركزي تصويب و ابلاغ شده يا ميشود، در چهارچوب اهداف قانون و آئيننامه اجرايي آن.
ث) پرداخت وروديه و حق عضويت سالانه طبق تعرفههاي مصوب مربوط.
ج) تنظيم و تسليم تقاضاي عضويت، طبق فرم مخصوصي كه در اختيار متقاضيان عضويت قرار خواهد گرفت، همراه با مدارك مقرر در فرم مذكور.
ماده 45- متقاضي عضويت در نظام مهندسي استان تقاضاي خود را به دبيرخانه نظام مهندسي استان تسليم خواهد نمود. مرجع مذكور مكلف است حداكثر ظرف (15) روز به تقاضاي واصل شده رسيدگي نمايد ودر صورتي كه متقاضي را واجد كليه شرايط تشخيص دهد، نسبت به صدور و تسليم كارت عضويت او اقدام و چنانچه تقاضا را ناقص و يا متقاضي را فاقد شرايط كافي تشخيص دهد، نظر خود را در مورد نقص يا رد تقاضا به طور صريح و كتبي به متقاضي ابلاغ نمايد.
ماده 46- كساني كه به عضويت نظام مهندسي استان پذيرفته ميشوند، در موارد زير عضويت آنها قطع ميشود و در هر زمان عللي كه موجب قطع عضويت شده است بر طرف شود بنا به تقاضاي متقاضي، عضويت تجديد و ادامه خواهد يافت:
الف) نقل مكان به استان ديگر
ب) استعفاء از عضويت نظام مهندسي استان
پ) سلب هريك از شرايط عضويت موضوع ماده (44) اين آئيننامه
ت) اخراج از سازمان به دليل تكرار تخلف
تبصره- قطع عضويت در نظام مهندسي استان موجب قطع عضويت در كليه نهادهاي وابسته به آن نيز خواهد بود، ولي برقراري مجدد عضويت، لزوماً موجب برقراري مجدد عضويت در نهادهاي مذكور نخواهد شد و مستلزم تجديد انتخاب يا صدور حكم مجدد خواهد بود.
ماده 47- شخص حقيقي ياحقوقي نميتواند در آن واحد، عضويت بيش از يك نظام مهندسي استان را دارا باشد و در مواقعي كه اقامتگاه شخص از يك استان به استان ديگر تغيير ميكند، كارت عضويت سازمان نظام مهندسي جديد پس از موافقت نظام مهندسي استان و تحقق شش ماه اقامت در استان جديد صادر و كارت عضويت قبلي باطل شده و همراه با مدارك مربوط به نظام مهندسي استان محل صدور آن فرستاده ميشود. در فاصله شش ماه مذكور كارت عضويت نظام مهندسي استان قبلي به اعتبار خود باقي است. همچنين نظام مهندسي استان قبلي موظف است حسب درخواست نظام مهندسي استان جديد رونوشتي از پرونده و سوابق عضو انتقالي براي نظام مهندسي استان جديد ارسال دارد.
ماده 48- در استانهايي كه به واسطه كافي نبودن تعداد مهندسان واجد شرايط، نظام مهندسي استان تشكيل نشده است، مهندسان حوزه آن استان ميتوانند به عضويت نظام مهندسي استان مجاور كه توسط وزير مسكن و شهرسازي تعيين ميشود، پذيرفته شوند. در اين قبيل موارد، وظايف مربوط به استان مذكور نيز توسط نظام مهندسي استان مجاور كه به شرح فوق تعيين شده انجام خواهد شد. هرگاه تعداد اين افراد به حد نصاب رسيد سازمان مسكن و شهرسازي مربوط اقدام به برگزاري اولين دوره انتخابات و تشكيل نظام مهندسي استان خواهد كرد.
ماده 49- به منظور تشكيل سازمان در استانها وفق قانون اوليه دوره برگزاري انتخاب در استانها به وسيله وزارت مسكن و شهرسازي با همكاري سازمانهاي موجود نظام مهندسي ساختمان در استان انجام ميگيرد و پس از تشكيل نظام مهندسي استان با نمايندگي هيأت مديره قانوني آن و با حضور نماينده وزارت مذكور منتقل و تحويل ميشود.
ماده 50- عضويت در نظام مهندسي استان داراي امتيازاتي به شرح زير ميباشد:
الف) دريافت پروانه اشتغال به كار مهندسي با رعايت ساير شرايط.
ب) شركت در انتخابات هيأت مديره، اعم از انتخاب نمودن يا انتخاب شدن.
پ) امكان انتخاب شدن به عضويت هيأت عمومي و شوراي مركزي و ساير مجامع و كميسيونها و هيأتهاي وابسته به نظام مهندسي استان.
ت) استفاده از تسهيلات و خدماتي كه نظام مهندسي استان بنا به وظايف و هدفهاي خود در اختيار اعضاء قرار ميدهد، از جمله حفظ حقوق و شئون و حيثيت حرفهاي اعضاي نظام مهندسي استان و دفاع در مقابل تعرض به آنها از طريق ارائه خدمات مشاوره حقوقي، مالي، فني و غيره.
ث) استفاده از پايگاههاي علمي، فني، آموزشي و انتشاراتي به منظور بالا بردن دانش فني اعضاء.
ج) استفاده از تسهيلات قانوني، كه براي دارندگان پروانه اشتغال فراهم ميشود.
چ) استفاده از ارجاع خدمات كارشناسي موضوع (ماده 27) قانون.
ح) استفاده از خدمات مالياتي.
ماده 51- اركان نظام مهندسي استان به شرح زير تعيين ميشود:
الف) مجمع عمومي
ب) هيأت مديره
ج) بازرسان
د) شوراي انتظامي استان
محل استقرار دايم آن در مركز استان است و ميتواند در ساير شهرهاو همچنين مناطق مختلف شهرهاي بزرگ استان دفاتر نمايندگي داير و انجام تمام يا بخشي از وظايف مستمر خود را در حوزه مربوط به آن دفاتر محول نمايد.