شيوه نامه اجرائي نحوه تمديد و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به كار مهندسي

ابلاغي به شماره 43686/420 مورخ27/8/88

دفتر امور مقررات ملّی ساختمان

آبان ماه 1388

به منظور تسهیل، هماهنگی و تعیین روشهای تمدید و ارتقاء پایه پروانه های اشتغال به‌کار مهندسی، شیوه‌نامه ذیل در دو بخش تمدید و ارتقاء پایه تدوین می شود.

از تاریخ اجراي اين شيوه‌نامه، کلیه شیوه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه های صادره از وزارت مسکن و شهرسازی که مغایر با مفاد این شیوه‌نامه است، خصوصاً شیوه‌نامه شماره23439/420/400 مورخ 3/7/1385 و اصلاحیه های بعدی مرتبط با آن ملغی اعلام می گردد:

ماده1 -تعاريف
در اين شيوه نامه اصطلاحات زير در معاني مربوط به كار ميروند:
1-1 دفتر: دفتر امور مقررات ملّي ساختمان وزارت مسکن وشهرسازي
1-2 سازمان مسكن استان: سازمان مسكن و شهرسازي استان
1-3 سازمان نظام استان: سازمان نظام مهندسي ساختمان استان
1-4 كميته آموزش استان: كميته آموزش حرفه‌اي مهندسي ساختمان استان است كه توسط سازمان نظام مهندسي ساختمان استان تشكيل ميگردد.
1-5 مدرس: مدرس شخص حقيقي است كه داراي پروانه اشتغال به کار مهندسي حداقل پايه دو اصلي و مدرک تحصيلي حداقل کارشناسي ارشد در يكي از رشته هاي اصلي و مرتبط ساختمان و با حداقل 5 سال سابقه آموزش دانشگاهي و يا حرفه اي مهندسي بوده و توانائي علمي و تجربي او در حوزه رشته هاي مهندسي مربوطه توسط كميته آموزش استان مورد تأييد قرار گرفته باشد.
تبصره- در مورد برخي از عناوين و دروس كه متخصصين رشته‌هاي ديگر (بجز 7 رشته اصلي) صلاحيت تدريس آنها را دارند، نظير جوشكاري، آسانسور و امثال آنها، مدرس كسي است كه داراي مدرك تحصيلي ليسانس و بالاتر بوده و به پيشنهاد سازمان نظام مهندسي ساختمان مورد تأييد دفتر قرار گيرد.

ماده 2- عوامل موثر در تمديد و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به كار مهندسي
عوامل مؤثر در تمديد و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به‌كار مهندسي عبارتند از:
2-1 شركت در دوره‌هاي آموزشي
2-2 شركت در سمينارها و همايش‌ها

ماده3- كميته آموزش استان
كميته آموزش استان توسط سازمان نظام مهندسي استان به شرح زير تشكيل ميشود:
3-1- متشكل از هفت نفر از مهندسان و صاحبنظران در حداقل 3 گروه اصلي ( گروه معماري و شهر سازي، گروه عمران و گروه تأسيسات) كه داراي پروانه اشتغال به‌كار حداقل پايه 2 اصلي و 5 سال سابقه كار مفيد آموزشي بوده كه بمدت 3 سال انتخاب مي‌شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
3-2- نماينده سازمان مسكن استان بدون داشتن حق رأي در جلسات كميته آموزش شركت مينمايد. مصوبات کميته آموزش مي‌بايست به سازمان مسکن و شهرسازي استان ارسال شود. در صورتيکه سازمان مسکن و شهرسازي استان ظرف مدت 20 روز نسبت به آن اظهار نظري نکند، مصوبات ياد شده لازم الاجرا تلقي مي شود.
3-3- نظام‌نامه داخلي كميته آموزش استانها، توسط شوراي مرکزي نظام مهندسی ساختمان تهيه و يك نسخه از آن به دفتر امور مقررات ملّي ساختمان ارسال ميگردد. در صورتيكه دفتر ياد شده ظرف مدت 20 روز نسبت به آن اظهارنظري نكند، نظام‌نامه مزبور لازم الاجرا تلقي ميشود.

ماده4- وظايف كميته آموزش استان
4-1 نظارت مستمر بر كيفيت و كميت دوره‌هاي آموزشي
4-2 نظرخواهي از شركت‌كنندگان در دوره‌ها و بررسي اعتراضات، پيشنهادات و نظرات به منظور برطرف نمودن نواقص وكمبودهاي دوره‌هاي آموزشي
4-3 گزارش برگزاري دوره‌ها به هيأت مديره سازمان نظام استان
4-4 ارائه پيشنهاد درخصوص سرفصلها، مدت زمان دوره‌ها و دوره‌هاي آموزشي خاص مورد نياز استان به دفتر
4-5 بررسي صلاحيت متقاضيان دريافت پروانه آموزش و تطابق شرايط آنان با معيارهاي ابلاغ شده از طرف دفتر و اعلام اسامي افرادي كه صلاحيت آنها در كميته آموزش استان مورد تأييد قرار گرفته به سازمان مسكن استان جهت تأييد و صدور پروانه آموزش. كميته آموزش استان تسهيلات لازم را براي صدور پروانه آموزش اعضاي هيأت علمي دانشگاهها فراهم خواهد آورد.
4-6 ارزيابي مستمر عملكرد مدرساني كه پروانه آموزش دريافت نموده‌اند وارائه گزارش در صورت لزوم
4-7 اعلام نظر درخصوص تمديد پروانه‌ آموزش مدرسان در مقاطع لازم به سازمان مسكن استان

ماده 5- وظايف دفتر
5-1 نظارت عاليه و ارزيابي عملكرد كميته آموزش، سازمان نظام استان و سازمان مسكن استان در جهت هر چه بهتر برگزار شدن اين شيوه‌نامه و دستور اقدام در راستاي اصلاح موارد
5-2 بررسي و تأييد صلاحيت مجريان آموزشي و بررسي و جمع‌بندي پيشنهادات واصله از سازمان مسكن استان و صاحبنظران درمورد دوره‌هاي آموزشي اجرا شده
5-3 اعلام سرفصلها و عناوين دوره‌هاي آموزشي و تهيه منابع آموزشي يكسان براي دوره‌هاي آموزشي حرفه‌اي مهندسان در سراسر كشور
5-4 بررسي شكايات، نظرات و پيشنهادات ارسالي در موارد مرتبط با موضوع آموزش از كليه استانها و اقدام در راستاي اصلاح موارد مطرح شده
5-5 نظارت عاليه بر دوره‌ها و سمينارهاي آموزشي برگزار شده در استانهاي كشور
5-6 ابلاغ مصوبات و دستورالعمل‌هاي مورد نیاز
5-7 لغو دوره‌ها يا سمينارهاي آموزشي كه مطابق با ضوابط اعلام شده برگزار نگرديده
5-8 تنظيم و ابلاغ شرايط و مشخصات متقاضيان دريافت پروانه آموزش
5-9 تنظيم و ابلاغ شرايط و مشخصات متقاضيان مجریان آموزشی
5-10 نظارت عاليه بر عملكرد مدرسان داراي پروانه‌ آموزش و ارزشيابي موردي و اقدام لازم در جهت لغو پروانه آموزش مدرسان فاقد صلاحيت
5-11 بررسی، تأييد و اعلام فهرست دانشگاهها و مراكز معتبر آموزشي به سازمانهاي مسكن و شهرسازي و نظام مهندسي ساختمان استانها

ماده6- وظايف سازمان نظام استان
6-1 انتخاب اعضاي كميته آموزش استان و تشكيل آن
6-2 انجام تمهيدات لازم در برگزاري و نظارت بر برگزاري دوره هاي آموزشي و عملكرد مجريان آموزشي
6-3 اطلاع رساني عمومي و گسترده به منظور شناسايي مجريان آموزشي و صدور مجوز براي مجري آموزشي صاحب صلاحيت
6-4 صدور گواهينامه موفقيت در پايان دوره آموزشي با هماهنگي سازمان مسكن استان
65 نظارت بر عملكرد مدرسان داراي پروانه‌ آموزش و ارزشيابي مدرسان.
66 ارسال نظر کمیته آموزش استان در خصوص بررسی صلاحیت مراکز معتبر آموزشی مورد تأیید به دفتر جهت تصویب نهائی

ماده7- وظايف سازمان مسكن استان
7-1 نظارت بر حسن اجراي دوره‌ها وسمينارهاي آموزشي و تأييد آن
7-2 نظارت بر عملكرد كميته آموزش استان و ارائه گزارش به دفتر
7-3 بررسي، تأييد نهائي و صدور پروانه اشتغال به‌كار آموزش براي افراد معرفي شده از طرف كميته آموزش استان
7-4 اخذ و بررسي گزارش عملكرد مدرسان دوره‌هاي آموزشي در زمان تمديد پروانه آموزش از كميته آموزش استان و اقدام لازم در جهت لغو پروانه آموزش مدرسان فاقد صلاحيت
7-5 بررسي عملكرد مجريان دوره‌هاي آموزش حرفه‌اي مهندسي ساختمان در استان

ماده8- مجري آموزشي
8-1 سازمان‌هاي نظام مهندسي ساختمان استانها از طريق دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالي و يا مراكز معتبر آموزشي نسبت به برگزاري دوره‌هاي آموزشي اقدام مينمايند. مراكز ياد شده در صورت دارا بودن شرايط موضوع بند 5-11، مي‌توانند از سازمان نظام استان درخواست مجوز فعاليت به عنوان «مجري آموزشي» نمايند. فهرست دانشگاهها و مراكز معتبر آموزشي توسط دفتر امور مقررات ملّي ساختمان به سازمانهاي مسكن و شهرسازي و نظام مهندسي استانها اعلام خواهد شد.
8– 2 مجري آموزشي موظف است كه در برگزاري دوره‌ها كليه مصوبات مربوطه را رعايت نمايند.
8– 3 مجوز فعاليت مجري آموزشي كه توسط سازمان نظام استان صادر مي‌گردد در محدوده همان استان معتبر است و چنانچه مجريان آموزشي مذكور بخواهند در استانهاي ديگري فعاليت نمايند بايد از سازمان نظام استان مربوط نيز مجوز فعاليت دريافت نمايند.
8-4 مجوزهاي صادره به مدت 3 سال معتبر بوده و امكان تمديد آن درصورت مطابقت با ضوابط مربوط امكان‌پذير است.
8-5 مجري آموزشي موظف است تنها از مدرسان داراي پروانه اشتغال به كار آموزش در تدريس دوره‌ها استفاده نمايند.
8-6 هيچيك از اعضاي كميته آموزش استان نمي‌توانند به عنوان شريك يا سهامدار يا مشاور در مجري آموزشي فعاليت داشته باشند.

ماده9- مدرسان
9-1- كليه اشخاص حقيقي داراي پروانه اشتغال به کار مهندسي واجد شرايط مندرج در «بند 1-5 ماده 1» اين شيوه‌نامه كه تمايل به تدريس در دوره‌هاي آموزشي و بازآموزي مهندسي ساختمان را دارند، بايد نسبت به اخذ پروانه آموزش اقدام نمايند.
9-2- پروانه آموزش توسط سازمان مسكن استان صادر مي‌گردد و هر شخص حقيقي واجد شرايط حسب مورد مي‌تواند براي يك يا چند دوره درخواست صلاحيت نمايد. كسانيكه در حال حاضر داراي پروانه اشتغال به‌كار ميباشند، صلاحيت آموزش آنان در پشت پروانه آنان درج خواهد شد.
9-3- مجريان آموزشي براي تدريس در دوره‌هاي مصوب براي تمديد يا ارتقاء پايه صرفاً بايد از مدرسان داراي پروانه آموزش در دوره مربوطه استفاده نمايند.
9-4- پروانه آموزش سراسري بوده و مدرسان مذكور مي‌توانند در كليه استانهاي كشور فعاليت نمايند.
9-5- پروانه آموزش به مدت 3 سال معتبر بوده و تمديد آن درصورت مطابقت با شرايط ابلاغ شده بلامانع مي‌باشد.
9-6- كليه مدرساني كه پروانه آموزش دريافت نموده‌اند بايد كليه ابلاغيه‌ها و اطلاعيه‌هاي قانوني وزارت مسكن و شهرسازي را رعايت نمايند. در غير اينصورت پروانه اشتغال به‌كار آنان حسب مورد فاقد اعتبار شناخته شده و يا اعتبار آن معلق يا اساساً ابطال مي‌گردد.
9-7- مدرسان نمي‌توانند رأساً نسبت به برگزاري دوره اقدام نمايند و بايد در چهارچوب فعاليتهاي سازمان نظام استان و يا مجري آموزشي فعاليت نمايند.

ماده 10- عناوین و سرفصلهای دوره های آموزشي
10-1-عناوین و سرفصلهاي دوره‌ها و سمينارهاي آموزشي و نحوه امتیازبندی آنها جهت تمدید و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به‌كار مهندسان در تمامی رشته‌ها و پایه‌ها در مقاطع مختلف، پس از تهيه و تصويب توسط دفتر اعلام خواهد شد.

ماده 11– تمدید پروانه اشتغال به‌كار مهندسي:
11-1-دفتر امور مقررات ملّي ساختمان در مقاطع مشخص و به منظور تمدید پروانه‌های اشتغال به کار مهندسی، فهرست دوره‌ها و يا سمينارهاي آموزشی مورد نیاز تمدید بانضمام عناوين و سرفصلهاي آموزشي مرتبط با آنها را به سازمانهای مسکن و شهرسازی و نظام مهندسی ساختمان استانها ابلاغ خواهد نمود. الزام به شرکت در دوره‌ها و يا سمينارهاي آموزشی صرفاً در شرایطی صورت خواهد پذیرفت که دستورالعمل‌هاي فني یا مباحث جدیدی توسط دفتر امور مقررات ملّی ساختمان تدوین و ابلاغ شده و يا به مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان اضافه شده باشد و یا فناوري نوین و شرایطی که ضرورت رعایت آن به تصویب وزارت مسکن و شهرسازی رسیده باشد.
شوراي مركزي سازمان نظام مهندسي ساختمان و سازمانهای نظام استانها موظفند نسبت به تأمین شرایط لازم برای برقراری دوره ها و يا سمينارهاي آموزشی اقدام نمايند. پروانه‌های اشتغال به کار مهندسی کلیه متقاضياني که بدین ترتیب دوره‌های آموزشی را طی مي‌نمایند، توسط سازمانهای استانی تمدید خواهد شد. بدیهی است چنانچه دستورالعمل‌هاي فني یا مباحث جدیدی توسط دفتر امور مقررات ملّی ساختمان براي تمدید پروانه‌های اشتغال به کار مهندسی ابلاغ نگردد تمدید پروانه‌های اشتغال بلامانع خواهد بود.

ماده 12- عناوین و سرفصلهای دوره های آموزشي
دفتر امور مقررات ملّي ساختمان در مقاطع مختلف زمانی ارتقاء پایه پروانه اشتغال به‌کار مهندسي را مشروط به گذراندن دوره های آموزشی و يا سمينارهاي خاص می نماید. عناوين و سرفصلهاي آموزشي مرتبط با اين دوره ها و يا سمينارها از طريق دفتر امور مقررات ملّی ساختمان به سازمانهای مسکن و شهرسازی و نظام مهندسی استانها ابلاغ خواهد شد. آزمون پایان دوره‌های آموزشی مورد نیاز برای ارتقاء پایه پروانه اشتغال به‌کار مهندسی در تهران توسط مؤسسه آموزشی و پژوهشی ساختمان وشهرسازی و در استانها از طریق سازمانهای نظام مهندسی ساختمان و توسط مؤسسات معتبر آموزش عالی و با نظارت سازمانهای مسکن و شهرسازی استانها برگزار میگردد.
در اجراي ماده 11 آيين نامه اجرائي قانون نظام مهندسي وكنترل ساختمان، ارتقاء پایه پروانه اشتغال به‌کار مهندسی متقاضياني كه به ترتيب فوق نسبت به تمديد پروانه اقدام نموده اند، در صورت تکمیل سنوات مربوطه، صرفاً در شرایطی صورت خواهد پذیرفت که نسبت به گذراندن دوره های آموزشی و يا سمينارهاي ياد شده و همچنين طي دوره هاي موضوع ماده 12 اين شيوه‌نامه اقدام نموده باشند.

ماده 13- برنامه‌هاي توسعه آموزش
به منظور بهنگام نگاه داشتن دانش فني مهندسان داراي پروانه اشتغال به‌كار مهندسي، شوراي مركزي سازمان نظام مهندسي ساختمان در رشته‌هاي مختلف برنامه هاي آموزشي را تهيه و پس از تأييد دفتر امور مقررات ملّي ساختمان به وسيله سازمانهاي نظام استانها به اجرا ميگذارد. گذراندن دوره‌هاي مذكور با شرايطي که شوراي مركزي اعلام ميكند، براي تمديد و ارتقاء پايه پروانه اشتغال بكار مهندسي ضروري است.

ماده 14- اعضاي هيأت علمي دانشگاهها
تمديد و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به‌کار مهندسي اعضاي هيأت علمي دانشگاهها در صورت موفقيت در آزمون ورود به حرفه از شمول اين دستورالعمل مستثنا بوده و با ارائه گواهي آموزشي و يا پژوهشي در زمينه‌هاي مرتبط با طراحي، اجرا و نظارت در رشته مورد نظر از مؤسسه آموزشي – پژوهشي و يا دانشگاه مورد نظر مبني بر فعاليت عضو هيأت علمي در رشته مورد تقاضا، تمديد و يا در مورد ارتقاء پايه پس از تكميل سنوات تجربي موضوع ماده 11 آئين نامه اجرائي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان صورت خواهد پذيرفت.
ماده 15- اين شيوه نامه در جلسه مورخ 15/7/88 كارگروه آموزش و پژوهش و ترويج مقررات ملّي ساختمان و با حضور نمايندگان شوراي مركزي نظام مهندسي ساختمان در 15 ماده تصويب و از اول دیماه سال 1388 لازم الاجرا خواهد بود. در موارد سكوت يا ابهام، نظر دفتر امور مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل ميباشد. کلیه شیوه‌نامه‌هاي قبلي مغایر با این شیوه نامه از جمله شیوه نامه شماره 23439/420/400 مورخ 3/7/1385 و اصلاحیه های بعدی مرتبط به آن نيز ملغی ميباشد.

 

عناوین دوره های الزامی جهت تمدید و ارتقاء پايه پروانه اشتغال به كار مهندسان
رشته صلاحیت عناوین دوره ها تعداد دوره های مورد نیاز
عمران نظارت پایه سه به دو مباني گودبرداري، ژئوتكنيك و سازه‌هاي نگهبان اصول حرفه‌اي ، خدمات مهندسي، مديريت، ايمني و كيفيت ساخت قالب‌بندي و قالب‌برداري مصالح و فناوريهاي نوين ساخت آشنايي با مباني پدافند غيرعامل 2
پایه دو به یک بتن‌هاي ويژه و روشهاي خاص بتن‌ريزي روشهاي تعمير، مرمت و تقويت سازه‌ها روشهاي توليد صنعتي ساختمان روشهاي اجرا و كنترل اتصالات در سازه‌هاي فولادي 3
محاسبات پایه سه به دو ضوابط طراحي ساختمانهاي با مصالح بنايي و مقاوم‌سازي آن بهسازي خاك مباني مدل‌سازي و طراحي رايانه‌اي طراحي اتصالات در سازه‌هاي فولادي سيستم‌هاي مقاوم فلزي و بتني پدافند غيرعامل تحليل ديناميكي در اثر باد و زلزله  3
پایه دو به یک سيستم‌هاي ويژه جذب انرژي در سازه‌هاي فولادي طراحي لرزه‌اي ساختمانهاي فولادي به روشLRFD سيستم‌هاي مقاوم بتن‌آرمه مقاوم سازي سازه‌هاي فولادي و بتني شالوده‌هاي عميق سيستم هاي سازه‌اي ساختمانهاي بلند 4
معماری نظارت و طراحی پایه سه به دو بكارگيري استانداردها، مقررات ملي، راهنماهاي طراحي در معماري معماري پايدار و روشهاي صرفه‌جوئي انرژي در ساختمان مصالح و فناوري‌هاي نوين در صنعت ساختمان 3
پایه دو به یک اصول و مباني طراحي بناهاي بلندمرتبه معماري زمينه گرا در بافتها الزامات هماهنگي ، مديريت و اجراي ساختمان 3
شهرسازی نظارت و طراحی پایه سه به دو تفكيك اراضي شهري انطباق شهري ساختمانها انطباق كاربري اراضي شهري آماده‌سازي اراضي شهري بازسازي و بهسازي بافت‌هاي فرسوده شهري 1
پایه دو به یک 2
مکانیک نظارت و طراحی پایه سه به دو تأسيسات گرمايي، سرمايي، تعويض هوا و تهويه مطبوع تأسيسات بهداشتي تأسيسات لوله‌كشي گاز ساختمانها 3
تدابير لازم درصرفه جوئي در مصرف انرژي درساختمانها 1 اصول کنترل، بازرسي، تحويل و مديريت تعمير و نگهداري تأسيسات مکانيکي مديريت تعمير و نگهداري تاسيسات ساختمانها
پایه دو به یک تدابير لازم در صرفه جوئي مصرف انرژي در ساختمانها 2 عايق بندي صوتي و حرارتي و سيستمهاي اطفاي حريق چيلر و برج‌هاي خنك كن 4
سيستم‌هاي كنترل هوشمند تاسيسات مكانيكي تأسيسات مکانيکي ساختمانهاي بلند مرتبه و تفاوت آنها با ساختمانهاي معمولي روشهاي تهويه گرم و سرد با هوا و تأسيسات بهداشتي در فضاهاي پر جمعيت
برق نظارت و طراحی پایه سه به دو آسانسور و پله‌ برقي سيستمهاي جريان ضعيف بهينه سازي و صرفه جوئي مصرف انرژي الکتريکي ساختمانها 1 ساختمانهاي هوشمند 1 1
پایه دو به یک ساختمانهاي هوشمند 2 بهينه سازي و صرفه جوئي مصرف انرژي الکتريکي ساختمانها 2 تأسيسات برقي ساختمانهاي بلند مرتبه 2
نقشه برداری نظارت و طراحی پایه دو به یک تهیه نقشه های مسطحاتی و رقومی عملیات خاکی تطبيق زمين با اسناد مالكيت و پياده كردن زمين و عناصر ساختماني محاسبات و ترسيمات كامپيوتري و نرم‌افزارهاي تخصصي 1

 

منابع آموزشي براي كليه رشته ها در درجه اول كليه مباحث مقررات ملّي ساختمان و دستورالعملهاي وزرات مسكن و شهرسازي است. ساير منابع مورد نياز با توجه به سرفصل تعريف شده دوره ها با اولويت منابع معتبر آموزش داخلي و مورد استفاده در دانشگاهها و مراكز حرفه اي و ساير منابعي كه مدرس با نظر كميته آموزش استان تعيين مي‌كند مي‌باشد.